Su 58% de sos sardos bolet una forma iscrita ùnica de sardu

Su sardu non s’allegat a livellu istitutzionale ca paret chi non deghet. Ma si andamus a bìdere ite ant rispostu sos intervistados a sa pregunta “Ses de acordu a pònnere una forma iscrita ùnica pro sos documentos de sa regione sarda?”, amus a abbarrare ispantados. Su 58% de sos sardos est de acordu pro s’impreu de una forma iscrita ùnica. Duncas una pertzentuale manna meda. Custa est una pregunta chi at chertu a pònnere in su cuestionàriu su Presidente de sa Regione Soru ca boliat cumprèndere si una forma iscrita ùnica de sardu (chi b’est giai) sos sardos la bolent. Sa Giunta regionale, difatis, at adotadu su 18 de abrile de su 2006 sa limba sarda comuna (LSC). Unu fatu de importàntzia istòrica ca s’Istatutu de sa Regione est istadu bortadu in limba sarda pro sa prima borta.
Sa gherra a sa limba sarda.
A dolu mannu, medas (mescamente intelletuales) sunt sighende a fàghere sa gherra a sa limba sarda comuna. A bortas est gente chi no allegat su sardu, ma mancu su tataresu, su gadduresu o cale si siat àtera limba minoritària.
Àteras bortas est gente chi su sardu lu connoschet bene ma narat chi unu sardu ùnicu iscritu est contràriu a sas variantes locales. Est mescamente a custos chi bisòngiat a fàghere cumprèndere chi su fatu de iscrìere sighende unu istandard e règulas iscritas tzertas non cheret nàrrere pro nudda a èssere contra a sas variantes de cada bidda. Sa limba comuna “est una richesa manna” comente at naradu su presidente Soru in Paule. E no est unu perìgulu ca cadaunu sighit a faeddare in sa limba de sa tita sua, ma cando s’iscriet diat tocare a sighire tzertas règulas ca gosi càpitat in totue.
Bastat de pessare a su chi ant fatu in Catalugna o in Friuli, in ue b’at variantes medas comente in Sardigna ma nche sunt resèssidos a tènnere una limba istandard. E proite non lu devimus fàghere in s’ìsula nostra?
Criticas a sa limba sarda comuna
“Limba bona petzi in sos iscafales”, “limba chi non podet tènnere sa presuntzione de èssere una limba bia”, “sa limba comuna naschet giai morta”, “limba artifitziale”. E galu: “limba imbentada”, “limba burocràtica”.
(Custu artìculu, iscritu in limba sarda comuna, impreat unu sardu imbentadu?)
Àteros allegant de “livellamento lessicale”, cando su lèssicu est lìberu.
S’urtima cosa indigna iscrita in unu cuotidianu sardu est chi sa limba comuna est unu mommoti comente Frankenstein e chi est un OGM. Chie allegat gosi allegat dae su muntone: non connoschet petzi su sardu e sas règulas de sa LSC ma no at letu ne mancu sa chirca chi est istada illustrada in Paule.

Juvanna Tuffu (dae sa rubrica Sa limba nostra de SardegnaVentirighe n. 51)